Szkoda całkowita to pojęcie, które budzi wiele emocji wśród kierowców. Dla wielu oznacza poważne komplikacje, a czasem utratę ulubionego pojazdu. W praktyce jednak szkoda całkowita to określenie techniczne, które dotyczy sposobu rozliczenia szkody przez ubezpieczyciela. W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na najważniejsze pytania: czym jest szkoda całkowita, jak przebiega proces jej likwidacji i co zrobić, aby uzyskać należne odszkodowanie.
Czym jest szkoda całkowita?
Szkoda całkowita to sytuacja, w której koszt naprawy uszkodzonego pojazdu przewyższa jego wartość rynkową sprzed zdarzenia lub przekracza określony próg kosztów naprawy.
Szkoda całkowita w przypadku szkody z OC występuje, gdy koszt naprawy pojazdu jest równy lub przewyższa 100% wartości pojazdu z dnia szkody. W przypadku AC jest to zazwyczaj 70% wartości pojazdu z dnia szkody (zależne od OWU ubezpieczenia).
Mówiąc prościej, ubezpieczyciel uznaje, że naprawa auta jest ekonomicznie nieopłacalna, i zamiast pokrywać koszty naprawy, wypłaca odszkodowanie równe wartości pojazdu pomniejszonej o tzw. wartość pozostałości (wraku).
Czym jest szkoda całkowita?
Ubezpieczalnie przy kalkulacji szkody mogą stwierdzić szkodzę całkowitą nawet kiedy koszt naprawy szkody wyliczony po oględzinach jest nieco niższy niż powyższe progi. Dzieje się tak ponieważ ubezpieczalnie zakładają, że w trakcie naprawy mogą wystąpić dodatkowe, nieprzewidziane koszty wcześnie nie uwzględnione w kalkulacji. Zazwyczaj w takich przypadkach przyjmuje się zapas 10% wartości samochodu.
Szkoda całkowita z OC czy AC oznacza iż odszkodowanie nie zostanie pokryte na podstawie kalkulacji czy faktury za naprawę pojazdu. Zostanie ono wyliczone z uwzględnieniem: wartości auta przed szkodą i wartością tzw. wraku (auta po szkodzie).
Łatwo to wyliczyć: X-Y= wartość odszkodowania.
- X – Wartość rynkowa pojazdu przed szkodą. Wyceniana na podstawie danych rynkowych, takich jak rocznik, marka, model, wyposażenie i przebieg pojazdu.
- Y – Wartość wraku. Określana na podstawie aktualnego stanu uszkodzonego pojazdu i jego możliwości sprzedaży na części
Przykład:
Wartość rynkowa samochodu przed szkodą wynosi 20 000 zł. Koszt naprawy wyceniono na 15 000 zł, a wartość wraku to 5 000 zł. W takim przypadku ubezpieczyciel uzna szkodę za całkowitą i wypłaci różnicę:
20 000 zł – 5 000 zł = 15 000 zł (odszkodowanie).
Kiedy można mówić o szkodzie całkowitej?
Szkoda całkowita występuje najczęściej w sytuacjach takich jak:
- Poważne uszkodzenia konstrukcyjne – np. zniszczenie ramy nośnej pojazdu.
- Wartość samochodu znacząco niższa od kosztów naprawy – dotyczy zwłaszcza starszych pojazdów o niższej wartości rynkowej.
- Spalenie, zalanie lub zniszczenie pojazdu w wyniku działania sił natury, np. powodzi czy pożaru.
Co z wrakiem pojazdu?
Po otrzymaniu odszkodowania pozostaje nam tzw. wrak samochodu po kolizji, który także ma wartość. Możemy go naprawić lub sprzedać.
Jeśli zdecydujesz się na sprzedaż wraku, masz kilka opcji:
- Portale aukcyjne – sprzedaj części lub całość pojazdu na specjalistycznych portalach.
- Skupy aut powypadkowych – wygodna opcja, jeśli nie chcesz zajmować się szczegółami.
- Pomoc ubezpieczyciela.
Jeśli nie jesteśmy w stanie uzyskać kwoty na jaką ubezpieczyciel wycenił wrak pojazdu, mamy prawo o poproszenie TU o pomoc w zbyciu wraku. Towarzystwo ubezpieczeniowe może przejąć wrak, ale nie ma takiego obowiązku. Jeśli tak się stanie, to powinieneś otrzymać odszkodowanie odpowiadające wartości pojazdu nieuszkodzonego z dnia szkody.
Czy szkoda całkowita się opłaca?
Stwierdzenie szkody całkowitej jest często bardziej opłacalne dla firmy ubezpieczeniowej.
Zdarza się, że wartość pojazdu zostanie zaniżona lub koszt naprawy zawyżony. W przypadku szkody całkowitej ubezpieczyciel będzie starał się wskazać jak najwyższe kwoty za roboczogodzinę. Nie będzie się sprzeczał co do oryginalności części oraz tego, aby coś wymienić zamiast naprawić. Wszystko, aby przekroczyły one ustaloną wartość pojazdu. W przypadku szkód bliskich wartości pojazdu gdzie koszt naprawy wyniesie np. 70% wartości pojazdu, jeśli mowa jest o szkodzie całkowitej, to ubezpieczyciel poniesie powiedzmy jedynie połowę tych kosztów, gdyż pojazd można naprawić dużo taniej na częściach używanych. W związku z tym wartość wraku będzie wysoka.
Nie opłaci Ci się gdy…
Stwierdzenie szkody całkowitej jest często nieopłacalne dla poszkodowanego. Szczególnie w przypadku starszego, zadbanego pojazdu, w którym jest dużo nowych części.
Im pojazd jest starszy, tym wyceny są mniej rzetelne – uśredniają one zarówno zadbane i niezadbane egzemplarze. Szkoda całkowita może być szczególnie nieopłacalna dla poszkodowanego, gdy zechce pozostawić tzw. wrak pojazdu we własnym posiadaniu, aby go naprawić.
Przykład
Wartość pojazdu przed kolizją 10 000 zł. Koszt naprawy zgodnie z technologią: 10 500 zł. Ubezpieczyciel stwierdza szkodę całkowitą – wrak zostaje wyceniony na 7 000 zł. Poszkodowany pozostawiając wrak we własnych rękach otrzyma jedynie 3 000. Chcąc naprawić je na częściach używanych poniesie koszt 5 000. Oznacza to, że będzie stratny. W takim przypadku warto rozpatrzeć sprzedaż wraku.
Co zrobić, gdy nie zgadzasz się z decyzją ubezpieczyciela?
Nie zawsze wycena dokonana przez ubezpieczyciela jest zgodna z rzeczywistą wartością pojazdu. W takich sytuacjach:
- Odwołaj się od decyzji – przedstaw dokumenty potwierdzające wyższą wartość pojazdu (np. faktury za dodatkowe wyposażenie, raporty z rynku).
- Zatrudnij niezależnego rzeczoznawcę – jego opinia może pomóc w renegocjacji warunków odszkodowania.
- Skonsultuj się z prawnikiem – jeśli odwołanie nie przyniesie efektu, pomoc prawna może okazać się konieczna.
Podsumowanie
Szkoda całkowita nie musi być źródłem stresu, jeśli wiesz, jak postępować. Kluczem jest zrozumienie procesu likwidacji szkody, dokładna analiza wyceny ubezpieczyciela i podejmowanie świadomych decyzji dotyczących wraku. Pamiętaj, że masz prawo odwołać się od decyzji, jeśli uznasz ją za niesprawiedliwą.
Jeśli potrzebujesz pomocy w likwidacji szkody całkowitej, skonsultuj się z profesjonalistami – warsztatem lub rzeczoznawcą, który zadba o Twoje interesy.